Burun ameliyatı sonrası dönem hastanın iyileşme sürecini hızlandıracak önlemler almasını gerektirir. Öncelikle ameliyatın etkilerini artırabilecek bazı fiziksel aktivitelerden kaçınmak şarttır. Ayrıca gece boyunca rahat bir uyku için doğru yatış pozisyonu önemlidir. Gözlük gibi yüzde baskı oluşturabilecek aksesuarlar kullanılmamalıdır. Su ile temas etmek yaraların enfeksiyon kapmasına neden olabilir; bu nedenle yüzme önerilmez. Cilt üzerinde tahrişe yol açabilecek makyaj malzemelerinden uzak durulmalıdır. Sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklar iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir.
İçindekiler
Burun Ameliyatından Sonra Neden Egzersiz Yapılmamalı?
Burun ameliyatından sonra egzersiz yapmaktan kaçınmak komplikasyonları önlemek adına hayati önem taşır. İyileşme sürecinde nazal dokular hassas bir yapıya sahiptir ve bu dönemde yapılan orta veya yoğun fiziksel aktiviteler kan basıncında ve nabızda artışa yol açarak burun kanamaları, morarmalar ve diğer istenmeyen durumları tetikleyebilir. Artan kan basıncı nazal dokularda kanamaya neden olabilir.
- Artan Kan Basıncı ve Nabız: Fiziksel çaba kan basıncını yükseltir bu da nazal dokuların kanamasına sebep olabilir.
- Şişlik ve Enflamasyon: Fiziksel aktiviteler burun bölgesindeki şişliği artırır iyileşme sürecini geciktirir.
- Yaralanma Riski: İyileşme sürecindeki hassas nazal yapılar fiziksel temas sonucu zarar görebilir.
- Gecikmiş İyileşme ve Enfeksiyon Riski: Egzersiz sonrası terleme ve yüzünüze dokunma enfeksiyon riskini artırır.
Burun Ameliyatından Sonra Neden Yanlış Uyuma Pozisyonu Tercih Edilmemeli?
Burun ameliyatından sonra doğru uyku pozisyonunu korumak iyileşme sürecinde büyük önem taşır. Sırtüstü yatış pozisyonu ve başın yükseltilmesi ameliyat bölgesine uygulanan basıncı minimize eder. Bu durum şişlik ve morlukların azalmasına katkıda bulunur. İdeal uyku pozisyonu şu avantajları sağlar:
- Basıncı Azaltır: Başın yüksek konumda olması burna direkt baskı uygulanmasını engeller.
- Şişlik ve Morlukları Kontrol Eder: Yükseltilmiş baş pozisyonu kan dolaşımını düzenleyerek yüz bölgesinde sıvı birikimini önler.
- Tıkanıklığı Önler: Uygun pozisyon burun pasajının açık kalmasına ve daha iyi drenaja yardımcı olur.
- Kazara Travmayı Engeller: Yanlış pozisyonlar özellikle yan yatma veya yüzüstü yatma yeni iyileşen dokulara zarar verebilir.
Burun Ameliyatından Sonra Neden Gözlük Kullanılmamalı?
Burun ameliyatından sonra gözlük kullanımı önerilmez çünkü yeni şekillendirilen burun yapısı üzerinde baskı oluşturabilir. Burun kemikleri ve kıkırdakları bu dönemde oldukça hassas durumdadır. Gözlükler özellikle burun köprüsü üzerindeki ağırlık nedeniyle iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir. Kalıcı deformasyonlara yol açabilir ve cerrahi sonuçları bozabilir. Bu tür bir baskı hatta yeniden ameliyat gereksinimini doğurabilir.
Bu nedenle cerrahlar genellikle rinoplasti sonrası ilk 4 ila 8 hafta gözlük takılmamasını tavsiye ederler. Bu süre zarfında burun dokularının tamamen iyileşmesi beklenir. Gözlük kullanımı bu kritik iyileşme döneminde istenmeyen şekil bozukluklarına sebep olabilir ve iyileşme süresini uzatabilir.
Eğer gözlük kullanımı kaçınılmazsa alternatif yöntemler devreye girer:
- Özel aparatlar kullanarak gözlük çerçevelerinin yanaklara oturmasını sağlamak.
- Gözlükleri alnınıza bantlamak.
- Kontakt lens kullanımına geçmek.
Burun Ameliyatından Sonra Neden Yüzülmemeli?
İlk olarak havuzlar ve doğal su kaynakları bakteri ve patojen içerebilir. Ameliyat sonrası iyileşmekte olan burun dokuları için bu tür mikroorganizmalar enfeksiyon riskini artırır. Ayrıca klorlu suyun dezenfektan özellikleri açık yaralar üzerinde tahriş edici etki yapabilir. Deniz suyunun tuzlu yapısı da benzer şekilde tahrişe ve enfeksiyona yol açabilir.
Fiziksel olarak yüzme esnasında artan kan basıncı ve kalp ritmi iyileşmekte olan dokular üzerinde baskı oluşturur. Bu durum şişlik ve hatta kanamaları tetikleyebilir. Yüzme sırasında yapılan hareketler özellikle burun dokuları üzerindeki baskılar iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir. Kazara çarpmalar veya suyun kendi basıncı cerrahi sonuçları tehlikeye atabilir. İyileşme süreci zarar gördüğünde ameliyatın estetik ve fonksiyonel sonuçları beklenen seviyede olmayabilir.
Burun Ameliyatından Sonra Neden Makyaj Yapılmamalı?
Burun ameliyatından sonra makyaj yapmamak için geçerli birçok neden vardır. İyileşme süreci hassas ve kritik bir evredir. Enfeksiyon riskini artırabilecek herhangi bir faktörden uzak durulmalıdır. Ameliyat sonrası dönemde burun bölgesi mikroplara karşı oldukça duyarlıdır; dolayısıyla steril olmayan makyaj malzemeleri kullanımı enfeksiyon riskini büyük ölçüde artırabilir. Makyaj malzemeleri ve uygulama süreci hassas dokular üzerinde baskı ve sürtünme yaratarak cildin doğal iyileşme sürecini bozabilir. Ayrıca makyaj kimyasallarının içerdikleri irritan maddeler cilt tahrişine yol açabilir.
- Enfeksiyon Riski: Steril olmayan aletlerle yapılan makyaj enfeksiyon riskini artırır.
- Cilt Tahrişi: Makyaj ürünleri hassas ve iyileşmekte olan cilde zarar verebilir.
- İyileşmenin Bozulması: Makyaj uygulaması sırasında yapılan baskı iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir.
- Hijyen Sorunları: Makyaj temizleme süreci yeni iyileşen bölgeye zarar verebilir.
- Şişlik ve Morlukları Gizlemek: Makyaj cerrahın izlemesi gereken şişlik veya enfeksiyon gibi sorunları gizleyebilir.
Burun Ameliyatından Sonra Neden Belirli Yiyecek Ve İçeceklerden Kaçınılmalı?
Burun ameliyatından sonra hastaların belirli yiyecek ve içeceklerden kaçınmaları gerekmektedir. Bu dönemde alkol iyileşmeyi geciktirebilir ve şişliği artırabilir. Alkolün yanı sıra tüketilmesi sakıncalı olan diğer yiyecek ve içecekler de mevcuttur:
- Baharatlı yiyecekler kan basıncını yükseltebilir. Bu durum mide bulantısına veya rahatsızlığa neden olabilir. Hapşırmayı tetikleyerek iyileşme sürecine zarar verebilir.
- Tuzlu yiyecekler şişlik ve sıvı tutulmasını artırır. Bu nedenle işlenmiş yiyecekler ve tuzlu atıştırmalıklardan uzak durulmalıdır.
- Sert ve çiğnemesi zor yiyecekler çene ve yüz kaslarını zorlayarak iyileşmekte olan dokulara zarar verebilir.
- Asidik yiyecekler ve içecekler özellikle turunçgiller ve meyve suları iyileşen dokuları tahriş edebilir ve iltihaplanma riskini artırabilir.
- Kafein dehidrasyona neden olabilir ve kan basıncını yükselterek iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir.
- Aşırı sıcak veya soğuk yiyecek ve içecekler hassas burun dokularını tahriş edebilir. Bu nedenle ılık yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi önerilir.
Burun Ameliyatından Sonra Neden Sigara Ve Alkol Kullanılmamalı?
Burun ameliyatı sonrası sigara ve alkol kullanımından kaçınmak iyileşme sürecinin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için hayati öneme sahiptir. Sigara içeriğindeki nikotin nedeniyle kan damarlarını daraltır; bu da kan akışının azalmasına yol açar. Azalan kan akışı hasar görmüş dokuların oksijen ve besin maddelerini yeterince alamamasına sebep olur. Bu durum iyileşme sürecini uzatarak komplikasyon riskini artırır. Ayrıca sigara bağışıklık sistemini baskılar ve enfeksiyon riskini yükseltir. Solunum yollarında mukus birikimi ve tıkanıklık sigaranın neden olduğu diğer sorunlardır.
Alkol tüketimi de benzer şekilde sakıncalıdır:
- Alkol kan damarlarını genişleterek kanamayı artırabilir.
- Vücuttaki sıvı tutulumunu tetikleyerek şişlik oluşumuna neden olur.
- İyileşme için gerekli olan uygun hidrasyon seviyesini düşürür.
- Ameliyat sonrası kullanılan ilaçlarla etkileşerek yan etkileri tetikleyebilir.
Bu nedenlerle operasyon sonrası dönemde en az 2-3 hafta boyunca hem sigara hem de alkol tüketiminden uzak durulmalıdır.
1976 yılında İzmir’de doğan Prof. Dr. Murat Songu, İzmir Atatürk Lisesi sonrası 1994 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne girdi. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları uzmanlık eğitimini Celal Bayar Üniversitesi’nde tamamladı. 5 Eylül 2014 tarihinde Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Hastanesi’nde yapılan sözlü sınavı ile “Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Doçenti” olmaya hak kazandı. Türk Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Derneği Bursu’nu kazanarak Şubat 2016 – Mayıs 2016 tarihleri arasında Amerika’da Pittsburgh şehrinde UPMC (University of Pittsburgh Medical Center)’da Robotik Cerrahi Ünitesi’nde çalıştı. 2 Nisan 2021 tarihinde “Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Profesörü” olmaya hak kazandı. Evli ve iki çocuk (Ayşe Songu, Selim Songu) babası Prof. Dr. Murat Songu kurucusu olduğu Songu Klinik’te çalışmalarına devam etmektedir.