Revizyon septorinoplasti, daha önce bir veya birden fazla burun ameliyatı geçirmiş kişilerde, ilk operasyonun sonuçlarını iyileştirmek veya ortaya çıkan sorunları gidermek amacıyla yapılan ikincil bir cerrahi işlemdir. Bu düzeltme ameliyatı hem burnun estetik görünümünü hem de nefes alma gibi fonksiyonel yönlerini ele almayı hedefler. Temelde, önceki burun operasyonlarından sonra estetik veya işlevsel açıdan tatmin edici olmayan durumları düzeltmek için başvurulan bir yöntemdir ve burnun mevcut durumunu daha iyi bir hale getirmeyi amaçlar.
İçindekiler
Revizyon Septorinoplasti Nedir ve İlk Burun Ameliyatından Temel Farkı Nedir?
Revizyon septorinoplasti, daha önce burun estetiği veya nefes alma sorunları için ameliyat (septorinoplasti) geçirmiş bir kişinin burnuna yapılan tekrar müdahaledir. İlk kez yapılan ameliyata “primer” yani birincil ameliyat diyoruz. Revizyon ise, bu ilk ameliyatın sonuçlarını “gözden geçirmek”, iyileştirmek veya oluşan yeni sorunları çözmek için yapılır.
En büyük fark, cerrahın çalıştığı alandır. İlk ameliyatta burun, doğal yapısındadır. Ancak revizyon ameliyatında, önceki işlem nedeniyle burnun anatomisi değişmiştir. İçeride iyileşme dokuları, yani skarlar bulunur ve burnun destek yapıları, özellikle kıkırdaklar zayıflamış veya azalmış olabilir. Bu durum ameliyatı daha öngörülemez ve hassas hale getirir. Cerrahın, bu değişmiş yapıya uyum sağlayarak çalışması gerekir.
Hastalar Hangi Durumlarda Revizyon Septorinoplasti Ameliyatına İhtiyaç Duyar?
İnsanların revizyon septorinoplasti istemesinin farklı nedenleri olabilir. Ana amaç ilk ameliyatta tam olarak elde edilemeyen estetik görünümü veya rahat nefes almayı sağlamaktır. Ya da bazen ilk ameliyattan sonra zamanla ortaya çıkan sorunları düzeltmek gerekebilir.
Estetik açıdan, burnun şeklinde hala bir asimetri olması, burun ucunun istenilen gibi durmaması (çok kalkık, düşük, geniş veya sivri olması), burun sırtında çökme veya kemer kalması, burun deliklerinin görünümü veya burun genel boyutunun yüzle uyumsuz olması gibi durumlar revizyon nedeni olabilir.
Fonksiyonel açıdan ise en sık neden, ilk ameliyata rağmen devam eden veya yeni başlayan nefes alma zorluğudur. Bu durum burun içindeki eğriliğin (septum deviasyonu) tam düzelmemesinden veya hava akımını sağlayan iç yapıların (valf bölgesi) daralmasından kaynaklanabilir.
Revizyon Septorinoplasti İhtimalini Neler Artırabilir?
Herkesin ikinci bir burun ameliyatına ihtiyacı olmaz elbette. Ancak bazı durumlar revizyon ihtiyacı olasılığını biraz daha artırabilir. Örneğin ilk ameliyatın nedeni önemlidir. Eğer ilk ameliyat, doğuştan gelen karmaşık bir şekil bozukluğunu düzeltmek veya tamamen estetik amaçlarla yapıldıysa, revizyon ihtimali, sadece basit bir nefes alma sorununu çözmek için yapılan ameliyata göre biraz daha yüksek olabilir.
İlk ameliyatın ne kadar kapsamlı olduğu da bir faktördür. Kemiklere veya kıkırdaklara çok müdahale edildiyse veya destek için kaburga gibi başka yerden kıkırdak alındıysa, işler biraz daha karmaşıklaşmış olabilir.
Ayrıca hastanın yaşı veya bazı tıbbi durumları gibi kişisel faktörler de istatistiksel olarak küçük bir etki gösterebilir. Ancak unutmamak gerekir ki bunlar sadece genel eğilimlerdir ve her durum kişiye özeldir.
Revizyon Septorinoplasti Ameliyatı Ne Kadar Yaygındır?
Genel olarak bakıldığında, burun ameliyatı geçirenlerin büyük çoğunluğu ikinci bir ameliyata ihtiyaç duymaz. Büyük çaplı araştırmalar, ilk kez burun ameliyatı olan kişilerde revizyon oranının genellikle %3-4 civarında olduğunu gösteriyor. Bu oldukça düşük bir oran sayılır.
Ancak ilginç bir nokta var. Eğer bir kişi zaten daha önce bir revizyon ameliyatı geçirmişse, yani ikinci veya üçüncü kez ameliyat oluyorsa, tekrar bir revizyona ihtiyaç duyma olasılığı belirgin şekilde artıyor. Bu oran %10’un üzerine çıkabiliyor. Bu da bize, her revizyon ameliyatının bir öncekinden daha karmaşık olabileceğini ve istenen sonuca ulaşmanın daha zorlayıcı hale gelebildiğini gösteriyor.
Revizyon Septorinoplasti Neden Daha Karmaşık Bir Ameliyat Olarak Kabul Edilir?
Revizyon burun ameliyatlarının daha zorlu olmasının birkaç önemli sebebi var. Öncelikle, önceki ameliyattan kalan iyileşme dokusu, yani skar dokusu içeride işleri zorlaştırır. Bu sertleşmiş doku, normal anatomik planları gizleyebilir ve cerrahın hassas yapıları ayırmasını güçleştirebilir.
İkincisi, burnun doğal anatomisi artık değişmiştir. Kemik ve kıkırdak yapılar zayıflamış, yer değiştirmiş veya bir kısmı alınmış olabilir. Cerrahın, bu yeni ve bazen beklenmedik duruma adapte olması gerekir.
Üçüncüsü, burnu yeniden şekillendirmek ve desteklemek için gereken kıkırdak, ilk ameliyatta kullanılmış veya yetersiz kalmış olabilir. Bu durumda kaburgadan kıkırdak almak gerekebilir ki bu da ameliyatı daha kapsamlı hale getirir.
Son olarak tekrarlayan ameliyatlar burnu kaplayan cildin kan dolaşımını ve kalitesini etkileyebilir. Bu da iyileşme sürecini ve sonucu etkileyebilecek bir faktördür. Tüm bu nedenler revizyon septorinoplastinin daha fazla deneyim ve özen gerektirmesine yol açar.
Revizyon Septorinoplasti Öncesinde Nasıl Bir Değerlendirme Yapılır?
Revizyon ameliyatı kararı verilmeden önce çok dikkatli bir değerlendirme süreci yapılır. İlk adım, sizinle ayrıntılı bir görüşmedir. Doktorunuz, önceki ameliyatınızla ilgili deneyimlerinizi, şu anki şikayetlerinizi, burnunuzda neleri beğenip neleri beğenmediğinizi ve bu ameliyattan beklentilerinizi anlamaya çalışır. Gerçekçi hedefler belirlemek bu aşamada çok önemlidir.
Ardından kapsamlı bir fizik muayene yapılır. Burnunuzun hem dış yapısı (şekli, cildi, simetrisi) hem de içi (hava yolu açıklığı, septum durumu) dikkatlice incelenir.
Çoğu zaman, burun içini daha detaylı görmek için muayene yapılır. Bu ucunda kamera olan ince bir aletle burun boşluklarının ve hava pasajlarının net bir şekilde görüntülenmesini sağlar.
Bazen, özellikle karmaşık durumlarda, kemik ve kıkırdak yapıyı daha iyi anlamak veya ek sorunları (örneğin sinüs problemleri) görmek için bilgisayarlı tomografi (BT) istenebilir. Ayrıca planlama için standart fotoğraflarınız çekilir.
Revizyon Septorinoplasti Ameliyatında Açık ve Kapalı Teknik Ne Anlama Gelir?
Revizyon burun ameliyatları temelde iki farklı yaklaşımla yapılabilir; açık teknik veya kapalı teknik.
Açık teknikte, burun delikleri arasındaki küçük deri köprüsüne (kolumella) bir kesi yapılır. Bu kesi sayesinde cerrah, burnun kıkırdak ve kemik iskeletini doğrudan görerek daha rahat çalışabilir. Özellikle büyük değişiklikler yapılması veya hassas kıkırdak yerleştirmeleri gerektiğinde bu yöntem avantajlıdır. Kesi izi genellikle zamanla belli belirsiz hale gelir.
Kapalı teknikte ise tüm kesiler burun deliklerinin içinden yapılır. Dışarıda görünür bir iz kalmaz. Daha az doku kaldırıldığı için şişlik ve morluk biraz daha az olabilir. Ancak cerrahın görüş alanı ve çalışma alanı daha kısıtlıdır. Daha basit düzeltmeler veya belirli sorunlar için tercih edilebilir.
Hangi tekniğin kullanılacağı, yapılacak işleme, burnun durumuna ve cerrahın tercihine göre değişir. Revizyon ameliyatlarında, içerideki yapıya tam hakimiyet sağlamak genellikle önemli olduğundan açık teknik daha sık kullanılabilir.
Revizyon Septorinoplasti Sırasında Neden Kıkırdak Eklemek Gerekebilir?
Revizyon burun ameliyatlarında sıklıkla “greft” dediğimiz kıkırdak parçalarını eklemek gerekir. Bunun ana nedeni, burnun kendi destek yapılarının önceki ameliyat(lar)da zayıflamış veya azalmış olmasıdır. Burnun şeklini düzeltmek, çöken yerleri desteklemek veya burun ucunu güçlendirmek için ek kıkırdaklara ihtiyaç duyulur.
Bu kıkırdaklar genellikle üç ana yerden alınır. Birincisi, eğer yeterli ve sağlamsa, yine burnun kendi orta bölmesi olan septumdur. İkincisi, kulak kepçesidir; kulak kıkırdağı daha yumuşak ve esnektir. Üçüncüsü ise kaburgadır; kaburga kıkırdağı daha sert ve bol miktarda bulunur, bu yüzden büyük destek gerektiğinde tercih edilir.
Mümkünse hastanın kendi kıkırdağını kullanmak her zaman ilk tercihtir (otojen greft). Ancak bunlar yetersizse veya kullanılamıyorsa, bazen kadavradan özel işlemlerle hazırlanmış kıkırdaklar (allogreft) da bir seçenek olabilir. Cerrahınız, sizin durumunuza en uygun greft kaynağını belirleyecektir.
Revizyon Septorinoplasti Sonrası İlk Günler ve Haftalar Nasıl Geçer?
Ameliyat sonrası ilk dönem, biraz sabır gerektirir. İlk birkaç gün burun çevresinde ve göz altlarında şişlik ve morluk olması, burunda hafif bir ağrı, baskı hissi ve tıkanıklık yaşanması oldukça normaldir. Ağrı genellikle ilaçlarla kolayca kontrol altına alınır.
Burnunuzun üzerinde koruyucu bir alçı veya plastik atel olacaktır. Bu genellikle ameliyattan 5 ila 7 gün sonra çıkarılır. Bazen burun içine hava yolunu açık tutmak veya septumu desteklemek için silikon yaprakçıklar (splint) veya tampon konulabilir. Bunlar da genellikle birkaç gün içinde alınır.
İlk hafta, başınızı olabildiğince yüksekte tutmanız (örneğin yatarken birkaç yastık kullanmak) şişliğin daha çabuk inmesine yardımcı olur. Yanaklarınıza (doğrudan burna değil) aralıklı soğuk uygulama yapmak da faydalıdır. Burnunuzdan hafif kanlı sızıntılar olabilir, bu normaldir.
Revizyon Septorinoplasti Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli ve Ne Zaman Normale Dönülür?
İyileşme döneminde dikkat etmeniz gereken bazı noktalar var. İlk birkaç hafta, sizi yoracak aktivitelerden, spor yapmaktan, ağır kaldırmaktan, ıkınmaktan ve öne doğru eğilmekten kaçınmalısınız. Cerrahınız ne zaman normal aktivitelere dönebileceğinizi söyleyecektir, bu genellikle birkaç hafta sürer.
Burnunuzu darbelere karşı korumanız çok önemlidir. Bu yüzden özellikle ilk 6-8 hafta temas gerektiren sporlardan uzak durmalısınız. Gözlük kullanıyorsanız, ilk zamanlarda burnunuza baskı yapmaması için dikkatli olmalı, belki bir süre farklı bir yöntemle takmalısınız.
Cerrahınızın önerdiği burun spreylerini veya yıkamalarını düzenli kullanmak, içerideki kabuklanmaları temizleyerek iyileşmeye yardımcı olur. Sigara içmek iyileşmeyi ciddi şekilde geciktirdiği için kesinlikle önerilmez.
İşe veya okula dönüş, genellikle atel çıktıktan sonra (10 gün) mümkün olabilir, ancak yaptığınız işin türüne göre bu süre değişebilir. Tamamen normal hissetmeniz ve tüm kısıtlamaların kalkması birkaç ayı bulabilir.
Revizyon Septorinoplasti Sonrası Şişlikler Ne Zaman Tamamen İner ve Sonuçlar Ne Zaman Netleşir?
Şişliklerin inmesi ve burnun son şeklini alması, revizyon ameliyatlarından sonra biraz daha uzun sürebilir. İlk haftalarda belirgin şişlik ve morluklar hızla azalır ve burnunuzun genel hatları ortaya çıkar. Çoğu morluk genellikle 2 hafta içinde kaybolur.
Ancak özellikle deri altındaki ince ödemin tamamen çözülmesi ve dokuların tam olarak oturması zaman alır. Bu süreç genellikle en az bir yıl sürer. Hatta bazen, özellikle burun ucu gibi bölgelerde veya kalın ciltli kişilerde, son halin görülmesi 1.5-2 yılı bulabilir.
Bu süre zarfında şişliklerde hafif dalgalanmalar olabilir, sabahları biraz daha şiş hissedebilirsiniz. Burun ucu, şişliğin en geç indiği bölgedir. Bu yüzden sabırlı olmak ve nihai sonucu değerlendirmek için en az bir yıl beklemek gerektiğini unutmamak önemlidir. Atel çıktığında gördüğünüz görüntü, burnunuzun son hali değildir; incelme ve oturma aylarca devam edecektir.
Revizyon Septorinoplasti Ameliyatının Taşıdığı Riskler Var mıdır?
Her cerrahi müdahalede olduğu gibi, revizyon septorinoplastinin de bazı potansiyel riskleri vardır. Daha önce işlem görmüş bir doku üzerinde çalışıldığı için, bu riskler ilk ameliyata göre biraz daha fazla olabilir.
Olası riskler arasında ameliyat sonrası kanama, enfeksiyon, yara izi sorunları (özellikle açık teknikteki iz veya iç yapışıklıklar), anesteziye bağlı genel riskler sayılabilir.
Buruna özgü olarak nefes alma zorluğunun devam etmesi veya yeniden başlaması, burun şeklinde istenmeyen asimetriler, his değişiklikleri (genellikle geçici uyuşukluk), burun orta bölmesinde delik oluşması (septal perforasyon) gibi durumlar görülebilir. Eğer kıkırdak greftleri kullanıldıysa, bunlarda zamanla erime, bükülme veya yerinden oynama gibi sorunlar nadiren de olsa yaşanabilir.
Deneyimli bir cerrah tarafından, uygun koşullarda yapıldığında bu riskler oldukça düşüktür. Doktorunuz ameliyat öncesinde tüm olası riskleri sizinle konuşacaktır.
